De dag van aankomst
Die kwam dan toch. Eindelijk mag ik wel zeggen. Na een jaar voorbereiding en een voor mij hectische periode van veel regelen en afscheid nemen vertrok ik in september naar Brasil voor een sabbatical van een half jaar, die ik zou gaan invullen met zo’n vier maanden als vrijwilligster werken bij Pinokio en zo’n twee maanden reizen.
Maar niet nadat ik eerst nog in Salvador, door middel van een intensieve cursus (helaas maar 1 week), getracht heb een minimum aan BraziliaansPortugese taalkennis op te doen. Rob kwam me in Campos halen en na een uurtje rijden was daar ineens het kindertehuis. Dat ligt er mooi bij, kan ik vertellen. Het ligt slechts afgesneden van een weg van strand en zee en is naar mijn mening niet op een foto vast te leggen. Als een nu al zo’n 18 jaar in Amsterdam wonende, valt meteen de ‘gezonde’ lucht op en de weidse uitzichten. Die lucht moet ook gezond zijn voor de kinderen (en zo zien ze er ook uit, naar wat later bleek) en bij mij kwam meteen de vergelijking op met zo’n mooie en vaak prachtig gelegen vakantiekolonie, zoals je ze vroeger aan de Nederlandse kust kon aantreffen.
De werkzaamheden
Ik begon met gewoon maar meedraaien in het Pinokiohuishouden. Wel in een erg groot gezin van 100 kinderen, 3 nanny’s, een boerin, een kokkin en met aan het hoofd Rob, Lucia en Maria. De meisjes van zo’n 5 à 6 en de allerkleinsten trekken mij het meest aan, dus daar kan ik me vooral op richten. Dat betekent tot nu toe meehelpen aankleden, voederen, badderen, toezicht houden met spelen op het enorme grote speelterrein buiten, een vooral tekenen met de kindjes, binnen of buiten.
De verkiezing van een nieuwe burgemeester
Aangezien mijn eerste week in de verkiezingsweek viel heb ik het mee mogen maken een aantal keren met Lucia en de wat grotere kinderen (toch wel weer de Pinokiobus vol) naar een politieke bijeenkomst te gaan. Zo’n verkiezingsbijeenkomst is dan meteen een gelegenheid om het dorpspleintje (zo je daar al van kan spreken) om te toveren in een feestpleintje. Standjes met eten en drank, personenauto’s omgebouwd tot hotdogkraampjes en een gigantisch podium, alwaar het publiek eerst opgewarmd werd door Braziliaanse zangers en (waarschijnlijk nog meer) door de tevens prominent aanwezige Braziliaanse danseressen. Daarna volgden op het podium vele sprekers die de kandidaatburgemeester steunden en mensen die zijn gedachtegoed delen en gekozen wilden worden voor de gemeenteraad. Waarom deze kandidaatburgemeester, Leonardo Terra, gekozen moet worden, naar ik heb vernomen, is omdat (in ieder geval vanuit de optiek van het kindertehuis) deze man het beter voor schijnt te hebben met ‘het volk’ en met het kindertehuis. De huidige burgemeester schijnt nogal corrupt en onbetrouwbaar te zijn. Tijdens zijn laatste ambtsperiode heeft hij bijvoorbeeld een contract voor 4 jaar met het kindertehuis gesloten omtrent het schooltje dat gebouwd is op het terrein van het kindertehuis. Pinokio zou de school leveren, en de gemeente zou zorgen voor leerkrachten, materiaal en te gebruiken lunches op school. Niet alleen de Pinokiokinderen zouden hiervan profiteren maar ook de overige kinderen hier uit de gemeente (totaal 150 kinderen). Edoch, het contract werd niet nageleefd. De kortgeding procedure hierover werd twee jaar geleden gewonnen (toen de zittende rechter een paar weken op vakantie was en een plaatsvervanger de zaak behandelde) doch de voor Pinokio gunstige uitspraak heeft nooit het gewenste resultaat gehad. De zittende rechter weigert in de bodemprocedure uitspraak te doen. Inmiddels is het schooltje wel weer open maar op dit moment nog alleen voor de Pinokiokinderen en wordt het volledig bekostigd door bijdragen vanuit Nederland. Voor deze toch Braziliaanse kinderen ontvangen zij dus geen enkele (school)bijdrage. Maar wat voor Pinokio nog veel belangrijker is, is dat zij geen onderhoudsbijdrage voor de kinderen hier krijgen. Dit, terwijl de kinderen van overheidswege hier geplaatst worden. De overheid heeft het maken van een regeling omtrent deze onderhoudsbijdrage aan de gemeente opgedragen, die deze opdracht echter totaal negeert. Leonardo beloofde beter, maar hij heeft niet gewonnen. Helaas de huidige burgemeester weer wel. Er lopen veel klachten over deze man omtrent zijn frauduleus gedrag tijdens zijn ambtsperiode en daar zijn er nu een aantal bijgekomen wegens eenzelfde gedrag tijdens de laatste verkiezingsronde. Helaas (en waarschijnlijk met recht) heeft men weinig vertrouwen in het verdere verloop van de afhandeling hiervan.
|
Verjaardag van Lucia en een aantal kinderen
Veel kinderen, dus veel verjaardagen. Die kunnen niet ieder afzonderlijk gevierd worden. Dus degenen die jarig zijn in de maand september vieren dat gezamenlijk op een zondag in die maand. Iedereen mooi aangekleed, zo ook de eetzaal, twee immens grote taarten en muziek. Ontroerend om te zien, hoe blij de kinderen waren, die een kadootje van Lucia mochten ontvangen en Lucia zelf ontving van de grotere kinderen een aubade, die ze duidelijk met genoegen aanhoorde.
|
|
Een vreemd paard op het terrein en een donker tehuis
Er zijn twee paardjes bij het tehuis. Lieve paardjes waar volop op gereden wordt. Maar ook lieve paardjes worden hengstig (zo heet dat geloof ik) en dat was er een van de twee dus. Een vreemd groot paard in de buurt had daar “lucht” van gekregen, kwam ‘op bezoek’ en was niet meer van het terrein weg te krijgen (tot twee keer toe brak hij weer uit toen hij eenmaal binnen een omheining was gedreven). Tja, dat is eng, want al die kinderen lopen hier buiten te spelen en dat paard galoppeerde daar maar tussendoor. Uiteindelijk is alles goed afgelopen, zij het dat een van de grotere kinderen wel een gekneusde enkel opliep. Dat avontuur was nog niet achter de rug of de natuurlijke duisternis viel in en vlak daarna de stroom uit. Ook dat was voor mij een belevenis (hier keken ze er beduidend minder van op.) Maar volkomen duister en dan al die kinderen in het gareel houden, ik voorzag een drama. Helemaal niet dus. Kinderen opvallend rustig en meteen kwamen de kaarsjes tevoorschijn en bij dat schaarse licht werd er verder gedaan wat er nog moest gebeuren, zoals verder eten, gewassen worden en naar bed.
Komst van een nieuwe bewoner
Na een paar dagen kondigde zich een nieuwe bewoner aan. De 101 ste. Hij heet tulio en is 9 jaar. Hij woonde al bij pleegouders, sinds hij een jaar of 6 is, maar deze pleegouders vonder hem nogal onhondelbaar en dachten dat te kunnen oplossen met fikse afronselingen met een stok. Je krijgt toch een heel triest gevoel als je dat jongetje dan ziet aan de hand van Lucia, die hem voorstelt en hem een plaats wijst in de eetzaal. Zoals wel vaker is het anders om een gebeurtenis te lezen dan om het te plaatse mee te maken.
Mijn vrije dag
Na een week vol kabaal en gewenning aan een totaal ander leven was een vrije dag heerlijk. Over het prachtige strand hier 9 km gewandeld naar het dichtstbijzijnde dorpje, en na een korte stop, dezelfde wandeling weer terug. In totaal 1 persoon ben ik tegen gekomen op die gelopen kilometers. Op zo’n wandeling heb je ook even de tijd om je ervaringen wat te verwerken. Ik zit hier nog te kort om een afgerond beeld van het tehuis, zijn bewoners en mijn zeer bescheiden rol hierin te geven. Misschien komt dat in een later stadium nog. Wel heb ik in de paar weken dat ik hier nu rondloop gemerkt wat een gigantische organisatie het runnen van dit tehuis met zich brengt en heb ik in ieder geval veel respect voor de wijze waarop dit door de betrokkenen geschiedt. Honderd kinderen brengen ongelooflijk veel (grote en kleine) problemen met zich. Bij het oplossen daarvan zou ik Rob en Lucia graag meer begeleiding gunnen. Over het onthouden van de geldelijke steun (van overheidswege) heb ik het hierboven al gehad, maar ook schijnt het kindertehuis van overheidswege recht te hebben op sociale/psychologische begeleiding, welke hulp ze ook niet ontvangen. Door de achtergrondverhalen is duidelijk dat veel kinderen hier in meer of mindere mate een traumatisch verleden hebben, maar er zijn er ook (wellicht sommigen mede daardoor) met een duidelijke gedragsstoornis. Ik hoop dat op een dag deze kinderen ook deze hulp daadwerkelijk zullen krijgen.
Patricia Broekman
